27.04.2024
ESKİ POTOMYA

ESKİ POTOMYA


  • 3152

Güneysu, önce Nahiye ve devamında İlçe statüsüne kavuştuktan sonra yapılaşma bakımından büyük değişikliklere uğradı. İlçemize yaşanan bu yapısal değişikliği bir nebze olsun sizlerle paylaşabilmek bakımından bu durumu sayfamıza taşımak istedik. 40-50 yaş ve üstü hemşerilerimiz bu yapısal değişikliği yaşamış insanlardır. Halkımızın dilinde “eski potomya” sözcüğü güncelliğini halen muhafaza etmektedir. O günleri yaşamış ve hayatta olan değerli büyüklerimizin dışında olan hemşerilerimiz, elbette ki “eski potomya” diye anlatılan mekanları ve bu mekanlarla bütünleşmiş esnafımızı gözlerinin önünde canlandırmaları mümkün olamayabilir.

Genç nesillerimiz bakımından; eski camimizin merdivenleri, merdivenin dibinden başlayan alt sokağımız, Bakırcı Süleyman Dayımız, Manifaturacı İhsan Dayımız, Kot Muhi Dayının Atölyesi, Ameşi, Mandevoğlu, Kanber, Karadayı, Yorgancı Ahmet Dayı, Lokantacı Hasan Dayı gibi daha bir çok şahsiyetler ve bunların mekanları belki de bir anlam ifade etmeyebilir. Ama o günleri iyi bilenlerle, halen hayatta olanlar için “eski potomyanın” hafızalardan silinmesi mümkün değildir.
Bu maksatla, 1970’li yıllarda ki Güneysu’yu ve esnafını göz önüne aldık. Bazılarının halen hayatta olduğu bu değerli büyüklerimizin isimlerinin yanı sıra bazılarını lakapları ile belirttik. Burada kastımız sadece bu değerli insanlarımızın, halk arasında tanındığı isimleri/lakaplarıyla anımsanmasını sağlamaktır.

Eski Potomya’yı sizlere tanıtırken Rize istikametinden (yani kuzey yönünden) gelip ilçeye giriş yaptığınızı düşününüz. Bizde buna göre Eski Potomya’yı sizlere anlatmaya çalışacağız. Ana yoldan ilçeye giriş yaparak Merkez Camisine doğru giderken yolun sağ tarafında sadece Şevket Ustanın Binası vardı. Ana yolun altında bulunan diğer sokakta ise sırasıyla;

-    İmdat Hoca’nın yeri,
-    Çay Alım Yeri ve
-    Mandika Hasan’ın Yeri vardı.
Bu yolun dere tarafında ve caminin merdivenleri istikametine doğru ilerlerken sırasıyla;
- Kahve,
- Fotoğrafçı Ğodravoğlu (Ahmet Yılmaz)
- Fotoğrafçı Sadık Yılmaz,
- Fenerci Sadık Mutlu,
- Çilingir ve Sobacı Zikrullah Banabak,
- Demirci Sağirun Muhammet ve
- İstipoğlu Hasan-Hüseyin’in Binası vardı.

Bu binadan sonra ise Dereyi tahta köprü ile geçerek Veroz (Küçükcami) Mahallesine ulaşmayı sağlayan Patika bir yol vardı.
Ana yoldan Merkez Camine doğru ilerlediğimizde caminin önünde meydan ve meydanın solunda (dere tarafında) Okul Binası vardı. Meydandan ilerleyip Merkez Camisini sağ tarafınıza bırakarak merdivenlerden aşağı inerseniz, ana yolun altından gelen diğer yol ile birleşir ve ALT SOKAK olarak adlandırılan esasında Eski Potomya’yı oluşturan sokağa gelmiş olursunuz.

Şimdi bu sokakta bulunan ve bir bölümü Hakkın Rahmetine kavuşmuş, bir bölümü ise halen hayatta olan bu değerli büyüklerimizle-hemşerilerimizle sizleri baş başa bırakmak istiyoruz.
Merdivenlerin bitiminden itibaren takriben Kıble yönüne (Güneye) bir başka ifadeyle Kot Muhi’nun Atölyesine doğru ilerlediğimizde sokağın her iki tarafındaki esnafımızı aşağıda belirttik.
 
SAĞ TARAFTA OLAN ESNAFLARIMIZ

- Süleyman Gür (Bakırcı- oğlu İsmet)

- Şaban Büyük (Zahireci)

- Ali İstif (Rasım’ın Fırını)

- Sadık Baş (Ameşi)

- Ali Rıza Demirci (Manifaturaci)

- Hafız Ahmedun Mustafa

- Remzi Kutlu (Terzi)

- Sadık Gür (Bakırcı)

- Karakol Merdiveni

- Mehmet Maşalacı (Manifaturacı)

- Süleyman Tufan (Manifaturacı)

- Mehmet, Harun Peçe (Manifaturacı)

- Remzi Peçe (Arzuhalçı)

- Vahit Özdemir (Demirci Vahit Usta)

- Mehmet Kara (Kisa Dayi)

- Osman Yılmaz (Kamber-Kasap)

- Sabit Arıcı (Fırıncı)

- Selahattin Koçali (Demirci)

- Vonit+Pilihoz Irmağı

- Karakol’un Patika Yolu

- Kalaycı Şefik Dayı

- Aşik Sali (Manifaturacı)

- Hasan Kul (Soytari-Kahveci)

- Muhammet Orhan (Kotmuhi- (Atölyeci)

 
SOL TARAFTA OLAN ESNAFLARIMIZ

- Manifaturacı İhsan Dayı

- Terzi Ramazan Hızır

- Saatçi Emrullah Ayhan

- Demirci Bilal

- Ameşi Ahmet (Baş) Manifaturacı

- Fotoğrafçı Ahmet İstif

- Memoğlu (Manifaturacı)

- Berber Muhittin (Tarakçı)

- Terzi Seyfi-Hamdi Erkan

- Terzi Seyfullah (Bıyık)

- Manifaturacı Sefer Erdoğan

- Manifaturacı Sakoğlu (Şükür Öztürk)

- Mandevoğlu (Muhammet-Zahire)

- Berber Ahmet (Tufan)

- Terzi Mustafa (Erkan)

- Gürgenli Mustafa (Zahire-Manifaturaci)

- Muhtar (Zahireci)

- Berber Bahattin (Balta)

- Yorgancı Niyazı (Balta)

- Karadayi (Muhammet Erdoğan Manifatu.)

- Yorganci Lala Dayı (Mustafa Erdoğan)

- Yusuf Dayı (Zahireci)

- Yorgancı Ahmet Dayı (Erdoğan)

- Topal Dayı (Mehmet Öksüzömer Zahireci)

- Camcı Süleyman (Yıldırım)

- Berber Mehmet (Öztürk)

- Berber Hafız (İbrahim)

- Hasan Dayı (Hasan Erdoğan Lokantacı)

- Ahmet Kedir (Bakkaliye, Gazeteci)

- Ahmet Öztürk (Tuhafiyeci)

- Terzi Alibey (Ali Erdoğan)

- Terzi İmdat (Kaba)

- Ali Osmanın Kahvesi

Alt Sokak olarak adlandırılan ESKİ POTOMYA’yı sizlere böylece hatırlatmaya çalıştık. Bugün “eski potomya” olarak yapılan mevcut binalar ve alışveriş yerleri ile eski potomya arasında bir benzerlik yoktur. Sadece binaların dış görünüşü, eski potomyayı oluşturan dükkan ve evlerin dış görüntüsüne benzetilmeye çalışılmıştır. Mevcut projenin halk arasında bilinen isminin “eski potomya projesi” olduğunu biliyoruz. Her ne kadar eski potomya aynen yapılmamış ve yaşatılamamış ise de isminin projeye verilmesi bizler için gurur vericidir. Eğer eski potomya mevcut haliyle korunabilmiş veya aslına uygun olarak yeniden inşa edilebilseydi, ülkemizin bazı yerlerinde olduğu gibi ilçemizde, önemli bir turizm merkezi olabilme özelliği taşıyabilirdi.

İşte bu duygu ve düşüncelerle, “eski potomya” adını verdiğimiz sayfamızı sizler için yayınlamayı uygun gördük. Amacımız, geride kalmış anılarımızı, hatıralarımızı, değerlerimizi siz değerli hemşerilerimizle paylaşabilmektir. O günleri yaşamış ve hayatta olan bir tek hemşerimiz bu sayfayı okuyup eski anılarını hatırlaması, bizim için amacımızca ulaştığımızın kanıtı olacaktır.

Eski potomyada yaşamış, esnaflık yaptıktan sonra ebedi aleme göçmüş olanlara Allah’tan Rahmet diliyoruz. Hayatta olanlara sağlıklı, mutlu, huzurlu uzun ömürler temenni ediyoruz.

Kaynak: Bu sayfanın düzenlenmesinde bize yardımcı olan Hacı Mustafa Erkan (Mandevoğlu) ve Karadayı’nın oğlu Recep Ali Erdoğan’a teşekkür ederiz.

Kendisinde Eski Potomya’ya ait fotoğraf olanlar varsa bunları derneğimize göndermeleri halinde bu galeride yayınlamak istiyoruz. Fotoğraf gönderenlerin isimleri bu sayfada yayınlanacaktır.